იგი დაიბადა აპრილის თვეში, როცა ლურჯია გაზაფხული. თუმცა, იმ დღეს ბარდნიდა თელავში, თოვდა თეთრი სითეთრე აპრილის ციდან. ძველნი ამბობენ: თოვლიან აპრილს იშვიათნი იბადებიანო. იგიც გამორჩეული ქართველი იყო. მისი დათოვლილი ხედები კი –  მამულის ტფილი ხატები.

ელენე ცნობილი სამხედრო ექიმის, დიმიტრი ახვლედიანის ოჯახში დაიბადა. დიმიტრი წარმოშობით ლეჩხუმელი იყო. სწავლობდა ქუთაისის კლასიკურ გიმნაზიაში, იგი თელავში განაწესეს, როგორც სამხედრო ექიმი, სადაც შემდგომში დარჩა. სოფელ კურდღელაულში დიმიტრი ახვლედიანმა პატარა ლაზარეთი გახსნა და გაჭირვებულ ხალხს უფასოდ ემსახურებოდა.

ელენეს ბებია (დიმიტრის დედა) სამეგრელოს წარჩინებულ გვარეულობას, ჩიქოვანებს განეკუთვნებოდა. დიმიტრიმ ცოლად მოიყვანა ელისაბედ ერისთავი. ქართული ქირურგიის დამაარსებელი, კონსტანტინე ერისთავი – ელისაბედის უახლოესი ნათესავი გახლდათ.

ელენეს მშობლებს ჰყავდათ ხუთი შვილი. უფროსი ელენე დაიბადა 1898 წელს, ნინო – 1899 წელს, ალექსანდრე – 1901 წელს, შემდეგ კიდევ ერთი ვაჟი გიორგი და ყველაზე უმცროსი მაკო ახვლედიანი – 1911 წელს.

ელენემ თელავში მიიღო დაწყებითი განათლება წმინდა ნინოს სახელობის სასწავლებელში. 1906-1907 წლებში დიმიტრის ოჯახი საცხოვრებლად თბილისში გადმოვიდა, სადაც შემდეგ შეიძინეს ცნობილი ისტორიკოსის, თედო ჟორდანიას სახლი კლარა ცეტკინის ქუჩაზე. ელენე ქალთა მეორე გიმნაზიაში შეიყვანეს. იმდენად დიდი იყო მ ... კითხვის გაგრძელება »

ხალიჩის ამბავი
კონსტანტინეპოლში ერთი ხელოსანი, რომელიც პატიოსანი შრომით ცხოვრობდა, წმიდა ნიკოლოზისადმი საოცარი სიყვარულით იყო განმსჭვალული და ყოველწლიურად აღნიშნავდა მისი ხსენების დღეს. მოხუცებულობაში იგი ძალიან დაძაბუნდა და სიღატაკეში ჩავარდა. ერთხელაც წმიდა ნიკოლოზის ხსენების დღეს მოახლოებისას მოხუცმა უთხრა მეუღლეს:

- ახლოვდება ჩვენი საყვარელი წმინდანის ხსენების დღე. ჩვენ კი არაფერი გვაქვს ამის აღსანიშნავად.

- შვილებიც არა გვყავს. ამიტომ არც ეს ხალიჩა გვჭირდება. მოდი გავყიდოთ და ამაში აღებული თანხით აღვნიშნოთ ეს დღეო. - ურჩია ცოლმა.

მოხუცმაც ხალიჩა წაიღო გასაყიდად. გზაზე მას თავად წმიდა ნიკოლოზი შემოეგება დიდებული მოხუცის სახით და ჰკითხა:

- საით მიდიხარ, მეგობარო?

- სავაჭროდ მივიდვარ, ეს ხალიჩა უნდა გავყიდო.

- მაინც როგორ ყიდი? - დაინტერესდა მოხუცი.

- ადრე ეს 8 ოქრო მაინც ეღირებოდა. შენ კი რაც გინდა ის მიბოძეო. - უთხრა ხელოსანმა.

წმინდანმა ხელოსანს 6 ოქრო მისცა, გამოართვა ხალიჩა და წავიდა. ამასობაში ხალხი შემოეხვია ხელოსანს და დაცინვა დაუწყო:

- შენ რა მარტო დაიწყე ლაპარაკი?!

- რა მარტო, ვერ დაინახეთ, როგორ იყიდა იგი მოხუცმა?

არავინ დაუჯერა, რადგან მათ მართლაც არავინ დაუნახავთ.

ამასობაში კი წმინდა ნიკოლოზი მოხუცის ცოლთან მივიდა, დაუბრუნა ხალიჩა და უთხრა:

- შენს ქმარს მე დიდი ხან ... კითხვის გაგრძელება »